ESTOŃSKI CIT – cz. IV
Estoński CIT – reklamowany jako miasteczko cudowności wraz z coraz większą liczbą wydawanych interpretacji ukazuje swoje ciemne zaułki, w których na podatnika czeka „kara” za dokonywane przewinienia, takie jak … dokonywanie darowizn.
Regulacje ustawowe
W ramach ryczałtu od dochodów spółek nie stosuje się „klasycznych” przepisów ustawy o CIT, a jedynie te, które są specjalnie do tego systemu opodatkowania adresowane. Nie ma więc takiej kategorii jak „koszty uzyskania przychodów”, a podatników estońskiego CIT nie obowiązuje art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, zawierający katalog kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.
Ryczałtem od dochodów spółek są jednak opodatkowane wydatki określone jako „niezwiązane z działalnością gospodarczą”. W przepisach nie wskazano, co konkretnie kryje się pod tym pojęciem. W Przewodniku do Ryczałtu od dochodów spółek[1] wskazano jedynie, że „można się posiłkować kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT”. Należy zatem zbadać, czy dany wydatek został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, bez wymogu niezawierania się danego wydatku w katalogu kosztów niebędących kosztami uzyskania przychodu, zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Istotne jest to, na co zwrócono zresztą uwagę w Przewodniku: że „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą” nie są tożsame z „wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodów”. Wynika z tego, że wydatki, które w normalnym CIT nie stanowiłyby kosztów uzyskania przychodów w oparciu o art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie muszą automatycznie stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Darowizny dokonywane przez podatników estońskiego CIT
Postawmy się teraz na miejscu podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek. Musi on monitorować wszelkie należności, które mogą być opodatkowane estońskim CIT, np. jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Ale chwila – czy dokonanie darowizny naprawdę nie ma dla darczyńcy żadnego ekonomicznego uzasadnienia? Przecież jeśli dana spółka wyznaje filozofię społecznej odpowiedzialności biznesu i wspiera lokalną społeczność, to bez wątpienia ma to gospodarczy cel i wpływa m.in. na zwiększenie lojalności klientów i interesariuszy, poprawę relacji ze społecznością oraz kształtowanie pozytywnego wizerunku. To wszystko pośrednio przekłada się na wyniki spółki i przyczynia się do jej wzrostu, co jest dla podatnika niewątpliwą korzyścią i wiąże się z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Brak aprobaty organu
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej sygn. 0111-KDIB1-2.4010.302.2022.1.ANK z 23 sierpnia 2022 r. nie zgodził się z takim rozumowaniem. Stwierdził, że chęć zaprezentowania się jako podmiot wspierający dobroczynne inicjatywy nie ma w przedmiotowej sytuacji kwalifikacji wydatku na potrzeby estońskiego CIT znaczenia. W ocenie organu – skoro darowizna to świadczenie nieodpłatne – to darczyńca nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu od beneficjenta. Dodatkowo- oprócz poniesienia kosztu darowizny – musi on jeszcze natomiast uiścić należny ryczałt w wysokości 10 lub 20% wartości darowizny. Finalnie kieszeń podatnika staje się lżejsza nie o 100% kwoty dokonanej darowizny, ale nawet o 120%.
Czy warto było zmieniać system?
A co stałoby się w przypadku dokonania darowizny, gdyby darczyńca był podatnikiem „klasycznego” CIT? Otóż należy zauważyć, że w „tradycyjnym” CIT darowizny nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, ale podlegają odliczeniu od dochodu podatnika do określonego limitu. Darczyńca poniesie zatem swego rodzaju korzyść w związku z przekazaniem darowizny, bo efektywnie dojdzie do zmniejszenia jego obciążenia podatkowego.
Moja darowizna jest lepsza niż twoja
Z tej na razie jedynej wydanej przez Dyrektora KIS interpretacji podatkowej w zakresie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (innych niż związane z samochodami osobowymi) wnioski płyną raczej smutne. Można mieć tylko nadzieję, że w kolejnych interpretacjach organ zmieni swoje stanowisko i pozwoli podatnikom nie opodatkowywać darowizn dokonywanych celem nie tylko pomocy beneficjentowi, ale także budowania pozytywnego wizerunku społecznie odpowiedzialnego podmiotu.
[1] Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek z dnia 23 grudnia 2021 r.
