Estoński CIT cz. V – wpłaty na PFRON

Obiekcje podatników co do możliwości uznania wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą swój początek mają w Przewodniku do Ryczałtu od dochodów spółek[1]. Wskazano w nim m.in. że przy kwalifikacji kosztów jako wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą można posiłkować się kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. W Przewodniku słusznie również podkreślono, że pojęcie „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą” nie jest tożsame z pojęciem „wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów”.

W klasycznym systemie opodatkowania CIT za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1 i w art. 23 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tj. comiesięcznych wpłat na PFRON dokonywanych przez pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników oraz wpłat na PFRON, związanych z niezorganizowaniem stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej. Jak natomiast należy potraktować te płatności na gruncie ryczałtu od dochodów spółek?

W naszej ocenie w estońskim CIT wpłaty na PFRON nie powinny stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą m.in. z tego względu, że ich dokonywanie jest obowiązkiem pracodawców, którzy spełniają określone prawem warunki. Przeszłość pokazuje jednak, że niczego w dzisiejszym prawie podatkowym nie można być pewnym na 100%, dlatego część podatników dla bezpieczeństwa wystąpiła o potwierdzenia własnego stanowiska przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacje indywidualne sygn. 0111-KDIB1-3.4010.599.2022.1.JKU z 16 listopada 2022 r. oraz  0111-KDIB1-3.4010.383.2022.1.JKU z 16 listopada 2022 r.).

Perspektywa podatników estońskiego CIT

W złożonych wnioskach podatnicy stali na stanowisku, że wpłaty na PFRON nie stanowią wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, na potwierdzenie czego przywołali następujące argumenty i wnioski wynikające z Przewodnika:

  • To, że dany wydatek został ujęty w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie jest równoznaczne z tym, że stanowi on wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą.
  • 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera katalog wydatków, które z różnych względów ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów. Nie oznacza to jednak, że przedmiotowe wydatki objęte tą regulacją nie zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Odmienne stanowisko prowadziłoby do uznania, że art. 16 ust. 1 ustawy o CIT jest zbędną regulacją.
  • Nie można utożsamiać wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą z katalogiem wydatków z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, ponieważ są to odmienne pojęcia, wprowadzone przez ustawodawcę. Racjonalny legislator nie ustanowiłby natomiast dwóch odrębnych pojęć dla określenia tego samego zjawiska – zamiast tego w regulacjach dotyczących wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą mógłby po prostu odwołać się do art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
  • Obowiązek uiszczania wpłat na PFRON wynika bezpośrednio z faktu zatrudniania pracowników, co z kolei jest niezbędnym elementem prowadzania działalności gospodarczej i osiągania z niej przychodów.
  • Wpłaty na PFRON nie mają charakteru sankcyjnego.

Stanowisko organów

Organ w mało wylewny sposób przyznał rację podatnikom, że wpłaty na PFRON nie stanowią wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (ani innych wydatków opodatkowanych estońskim CIT, w tym ukrytych zysków) i nie podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek. Dodał jedynie od siebie skromną wstawkę, że wpłaty na PFRON spełniają definicję kosztu uzyskania przychodów, o którym mowa z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Po nocy przychodzi dzień, a po burzy spokój?

Wspomniane interpretacje indywidualne są pozytywnym zaskoczeniem po wcześniejszej interpretacji, dotyczącej darowizn (o której więcej tutaj –> https://martinitax.pl/post-blog/estonski-cit-cz-iv/).

Niestety nie jest jednak tak, że teraz pojęcie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest jasne jak słońce. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie odniósł się bowiem w żaden sposób do proponowanych przez podatników sposobów wykładni i odwołań do odpowiedniego rozumienia art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Ciągle zatem nie możemy być pewni, jak pojęcie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą rozumieją organy i czy nie stosują podejścia profiskalnego. Oczywiście, możemy na przyszłość po wydaniu tych dwóch interpretacji patrzeć trochę bardziej optymistycznie, jednak nadal nie będzie to spojrzenie przez różowe okulary.

[1] Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek z dnia 23 grudnia 2021 r.