Nieodpłatne przekazanie towarów a VAT
Nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT[1], podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub części, prawo do odliczenia VAT przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.
Należy zatem zauważyć, że opodatkowanie nieodpłatnego przekazania towarów ma miejsce wówczas, gdy podatnik przekazuje towary, przy których nabyciu, imporcie, wytworzeniu miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Przy czym dla opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania bez znaczenia pozostaje to, czy podatnik z tego prawa skorzystał, czy też nie.
Wyłączenia
Wyjątkiem od powyższej reguły jest przekazanie towarów stanowiących prezenty o małej wartości lub próbki. Ich przekazanie, nawet w przypadku, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT od ich nabycia (importu lub wytworzenia), zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, nie podlega opodatkowaniu VAT, pod warunkiem, że przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Przez prezenty o małej wartości, stosownie do art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
- o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł (bez VAT), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
- których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa powyżej, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez VAT), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.
Nie jest zatem opodatkowane VAT nieodpłatne przekazanie towarów, których cena jednostkowa netto określona w momencie przekazania towaru, nie przekracza 20 zł. Opodatkowanie VAT nie wystąpi także w przypadku przekazania towaru o wartości netto wyższej niż 20 zł, ale niższej niż 100 zł, jednak pod warunkiem prowadzenia dodatkowej ewidencji osób obdarowanych.
Należy również zauważyć, że zgodnie z aktualnym stanowiskiem organów podatkowych, opodatkowaniu VAT nie podlega także nieodpłatne przekazywanie towarów w opakowaniach zbiorczych, jeżeli cena jednostkowa cena poszczególnych towarów nie przekracza 20 zł netto. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 13 maja 2021 r. sygn. 0114-KDIP1-1.4012.121.2021.2.RR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „(…) w świetle przytoczonych przepisów – art. 7 ust. 3 w zw. z art. 7 ust. 4 pkt 2 ustawy – na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług opisanego we wniosku nieodpłatnego przekazania nie ma wpływu ilość przekazanych przez Spółkę towarów jednemu podmiotowi. W szczególności, w analizowanej sprawie nie ma znaczenia fakt, że towary te przekazywane są w opakowaniach zbiorczych, a wiec np. zgrzewkach wody, czy napojów lub inne podobne opakowanie zbiorcze asortymentu, w których może znajdować się jednorazowo większa liczba towarów. Istotne znaczenie ma fakt, że jednostkowa cena nabycia/koszt wytworzenia w momencie przekazania pojedynczego materiału reklamowego nie przekracza 20 zł netto (…).”
Natomiast obowiązek opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania towaru wystąpi w przypadku, gdy jednostkowa cena towaru przekroczy 100 zł netto.
Z kolei przez próbkę, zgodnie z art. 7 ust. 7 ustawy o VAT, rozumie się identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:
- ma na celu promocję tego towaru oraz
- nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.
Przekazanie towarów niemających charakteru konsumpcyjnego
Należy jednak zauważyć, że opodatkowaniu VAT podlegają jedynie takie towary nieodpłatnie przekazywane, które wiążą się z konsumpcją. Zatem wydawane towary, które z punktu widzenia odbiorcy nie posiadają wartości konsumpcyjnej dla osoby je otrzymującej (np. ulotki, wizytówki, katalogi), pozostają poza zakresem opodatkowania VAT (nawet, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT od nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów).
Powyższe stanowisko potwierdzają organy podatkowe – tak przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 19 lipca 2022 r. sygn. 0112-KDIL1-3.4012.229.2022.1.AKS: „(…) nieodpłatne wydanie kontrahentom (…) materiałów reklamowych, na których znajdują się: logo danej marki i hasła reklamowe, w celu reklamowania produktów Spółki oraz ich odpowiedniego eksponowania, nie mających dla kontrahentów wartości konsumpcyjnej ani też użytkowej, nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”
Podstawa opodatkowania i dokumentowanie
Podstawą opodatkowania nieodpłatnie przekazanych towarów, w myśl art. 29a ust. 2 ustawy o VAT, jest cena nabycia tych towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określony w momencie dostawy towarów. Nieodpłatne przekazanie towarów nie stanowi czynności, która wymaga dokumentowania fakturą. Dla celów wewnętrznych możliwe jest jednak jej udokumentowanie wewnętrznym dokumentem księgowym.
[1] ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz.U.2022.931).
