Nielegalny pobór energii jako odpłatna dostawa towarów – wyrok TSUE

Dnia 27 kwietnia 2023 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C‑677/21 (Fluvius Antwerpen vs MX) dotyczącej opodatkowania VAT nielegalnego poboru energii elektrycznej przez osobę fizyczną. W analizowanej sprawie, operator systemu dystrybucji, po wykryciu bezumownego poboru energii, wystawił fakturę za dostawę energii elektrycznej na rzecz ww. osoby fizycznej zawierającą podatek VAT. Kwota należności na fakturze została skalkulowana na podstawie faktycznego zużycia energii przez tą osobę w oparciu o licznik pomiarowy.

Rozpatrujący sprawę sąd krajowy zdecydował się na wystąpienie do TSUE z pytaniem prejudycjalnym zmierzającym do ustalenia, czy bezumowny pobór energii stanowi podlegającą VAT dostawę towarów.

TSUE zwrócił uwagę, iż, co do zasady, nie powinno się wprowadzać rozróżnienia pomiędzy transakcjami legalnymi i nielegalnymi z perspektywy skutków w podatku VAT. Ponadto, w ocenie TSUE, dostrzec można bezpośredni związek między bezprawnie zużytą energią elektryczną a świadczeniem wzajemnym żądanym przez operatora, skoro ilość pobranej energii została ustalona zgodnie z odczytem licznika znajdującego się pod adresem korzystającego.

W konsekwencji, TSUE wskazał, że dostawa energii elektrycznej dokonywana przez operatora sieci dystrybucji, nawet jeśli jest ona niezamierzona i wynika z bezprawnego działania osoby trzeciej, stanowi odpłatną dostawę towarów obejmującą przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą.

Omawiane rozstrzygnięcie powinno mieć istotne znaczenie dla polskiej praktyki w tego typu przypadkach (zważywszy, w szczególności, iż dotychczas polskie sądy administracyjne traktowały nielegalny pobór energii jako czynność niepodlegającą VAT).