Nowy wyrok TSUE w sprawie ustalania VAT przy przekwalifikowaniu sprzedaży z zwolnionej na opodatkowaną
W nowym orzeczeniu TSUE poruszył, w szczególności, kwestię określania podstawy opodatkowania VAT, gdy podatnik nieprawidłowo uznał swoje świadczenie za zwolnione zamiast zastosować właściwą stawkę VAT.
Omawiana sprawa dotyczyła węgierskiego podatnika dokonującego sprzedaży towarów na rzecz nabywców nie będących rezydentami Unii Europejskiej. Wspomniana sprzedaż mogła korzystać ze zwolnienia z VAT po spełnieniu określonych warunków. W szczególności, sprzedawca musiał wypełnić formularz wniosku o zwrot podatku na żądanie zagranicznego podróżnego. Po dokonaniu wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej podatnik zwracał wspomnianym nabywcom kwotę VAT, która została wskazana na fakturze.
W związku z powyższym podatnik obciążał nabywców, niezależnie od ceny sprzedawanych towarów, także kosztami zarządzania wspomnianą dokumentacją do celów podatkowych, przy czym również w tym zakresie stosował on zwolnienie z VAT.
Węgierski organ podatkowy uznał, że wspomniane koszty dodatkowe stanowią wynagrodzenie za odrębne świadczenie (usługę), która nie może korzystać ze zwolnienia z VAT. Co więcej, organ uznał, że kwota tych kosztów wykazana na fakturze wystawionej nabywcy powinna zostać powiększona o kwotę podatku VAT (tj. zdaniem organu wartość ta stanowiła kwotę netto).
W toku sporu sądowego między podatnikiem a organem podatkowym, sąd węgierski skierował szereg pytań prejudycjalnych do TSUE, w tym w zakresie kalkulacji podstawy opodatkowania VAT wspomnianej usługi, na wypadek uznania jej za świadczenie odrębne niekorzystające ze zwolnienia z VAT.
O ile TSUE zgodził się z podejściem organu podatkowego zakładającym istnienie w tym przypadku odrębnej od samej sprzedaży towarów czynności podatnika będącej usługą opodatkowaną VAT, to zajął odmienne stanowisko w zakresie kalkulacji podstawy opodatkowania tej usługi.
W ocenie TSUE, cena zastosowana w tym przypadku przez podatnika stanowi kwotę brutto (tj. uwzględniającą, po przekwalifikowaniu transakcji ze zwolnienia, należny podatek VAT).
TSUE wskazał, że aprobata stanowiska organu podatkowego powodowałaby, że VAT obciążałby sprzedawcę co naruszałoby zasadę konsumpcyjnego charakteru podatku VAT (którego ciężar finansowy powinien być ponoszony przez końcowego odbiorcę towarów/usług). Zdaniem TSUE, przyjęcie, iż zafakturowana kwota ma charakter wartości netto byłoby możliwe, gdyby sprzedawca, zgodnie z przepisami jego państwa członkowskiego, miał możliwość domagania się dopłaty kwoty podatku VAT od nabywcy (co w tej sprawie nie miało miejsca).
Omawiany wyrok zasługuje na pełną aprobatę jako orzeczenie zgodne z podstawowymi założeniami na których oparty jest unijny podatek VAT. Można wspomnieć, iż wyrażone w nim podejście stanowi kontynuację wcześniejszego orzecznictwa TSUE w tym zakresie (por. wyrok z dnia 7 listopada 2013 r., Tulica i Plavoșin, C‑249/12 i C‑250/12).